Widzenie Księdza Piotra

W „Widzeniu Księdza Piotra” ukazuje się pełny obraz mesjanizmu polskiego. To koncepcja według której naród polski jest narodem wybranym przez Boga, co w naturalny sposób łączy się z cierpieniem i ofiarą.. Naród polski musi przyjąć cierpienie, by odzyskać niepodległość, tak samo jak zrobił to Chrystus biorąc na ramiona krzyż a potem umierając, po to, by doprowadzić do zbawienia. Osiągnie to jednak nie tylko dla siebie, ale pociągnie do wolności całe narody. W literaturze wyróżnia się mesjanizm jednostkowy i narodowy. Widzenie Księdza Piotra jest przykładem mesjanizmu jednostkowego, choć wybawcę z widzenia można odczytać również jako symbol całego narodu polskiego.
Po upadku powstania listopadowego, które było dla Polaków nadzieją na odzyskanie niepodległości, taki sposób tłumaczenie sobie dziejów narodu polskiego stał się szczególnie pomocny, a przez to popularny, by, niczym balsam, załagodzić gorycz i ból po klęsce powstańców.